عکس بیومتریک چیست؟
ممکن است چیزهایی درباره چاپ عکس پرسنلی شنیده باشید، اما عکس بیومتریک چیزی بسیار متفاوت‌تر است. عکس بیومتریک، تصویری استاندارد و رسمی از چهره فرد است که برای اهداف شناسایی و احراز هویت در مدارک رسمی مانند گذرنامه، ویزا و کارت‌های شناسایی استفاده می‌شود. درواقع، عکس بیومتریک ویژگی‌های زیست‌سنجی فرد، مانند اثر انگشت، عنبیه چشم، هندسه صورت یا ساختار صدا را نشان می‌دهد.
برای تهیه یک عکس بیومتریک از فناوری‌های مختلفی بهره می‌برند که از بین آن‌ها دوربین یا اسکنرهای اثرانگشت، دوربین‌های تشخیص چهره، اسکنر شبکیه و عنبیه چشم، میکروفون‌های ضبط صدا و سامانه‌های تشخیص الگوی راه رفتن افراد است.
همانطور که توضیح دادیم، این نوع عکس تفاوت‌های قابل‌توجهی با عکس پرسنلی برای پاسپورت دارد و باید مطابق با معیارهای مشخصی تهیه شود تا مورد پذیرش نهادهای رسمی قرار گیرد.
رعایت دقیق این استانداردها در تهیه عکس بیومتریک از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا عدم تطابق با این معیارها می‌تواند منجر به رد شدن مدارک و تاخیر در فرآیندهای اداری شود. نمونه عکس بیومتریک در ادامه مشاهده می‌کنید.
نمونه عکس بیومتریک
استانداردها و قوانین مربوط به عکس بیومتریک
عکس بیومتریک استانداردها و قوانین مربوط به خود را می‌طلبد. با رعایت این استانداردها به راحتی می‌توانید عکس موردنظر را گرفته و پس از دیدن آموزش اسکن عکس پرسنلی با گوشی تلفن همراه خود آن را برای ارگان مربوطه ارسال کنید. توجه داشته باشید که لازم است عکستان استانداردهای زیر را داشته باشد:
- ثبت تصویر به صورت پرتره مهم‌ترین نکته است، به طوری که فرد مستقیما به دوربین نگاه کند و چهره‌ای خنثی و بدون لبخند داشته باشد.
- چشم‌ها باید کاملا باز و قابل‌مشاهده باشند و دهان بسته باشد.
- س‌زمینه عکس باید ساده، تک‌رنگ و معمولا سفید یا خاکستری روشن باشد تا کنتراست مناسبی با چهره ایجاد کند و از ایجاد سایه‌های ناخواسته جلوگیری شود.
- ابعاد عکس بیومتریک معمولا 3.5 در 4.5 سانتی‌متر است و تصویر صورت باید 70 تا 80 درصد از فضای عکس را اشغال کند.
- کیفیت عکس باید بالا باشد؛ تصویر باید واضح، با کنتراست مناسب و بدون سایه‌های اضافی روی صورت یا پس‌زمینه باشد. روش های بالا بردن کیفیت عکس را می‌توانید در ادامه مشاهده کنید.
- استفاده از عینک‌های تیره، کلاه یا هر پوششی که بخشی از صورت را می‌پوشاند، مجاز نیست؛ مگر در مواردی که به دلایل مذهبی یا پزشکی ضروری باشد که در این صورت نیز باید اطمینان حاصل شود که تمامی ویژگی‌های صورت به وضوح قابل مشاهده هستند.
اگر می‌پرسید کجا عکس بیومتریک بگیریم؟ باید بگوییم که برای تهیه عکس بیومتریک، مراجعه به آتلیه‌های عکاسی معتبر که با استانداردهای بین‌المللی آشنایی دارند توصیه می‌شود. این مراکز با تجهیزات مناسب و دانش کافی، عکس‌هایی مطابق با الزامات مورد نیاز تهیه می‌کنند. در برخی موارد، مراکز درخواست ویزا یا گذرنامه، خدمات عکاسی بیومتریک را در محل ارائه می‌دهند.
انواع عکس بیومتریک
انواع مختلفی از عکس بیومتریک وجود دارد و هر کدام از آن‌ها ممکن است در حوزه خاصی کاربرد داشته باشد. قیمت عکس بیومتریک هر نوع ممکن است تفاوت‌هایی با سایرین داشته باشد.
اثر انگشت
اثر انگشت یکی از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین روش‌های بیومتریک است. هر فرد دارای الگویی منحصر به فرد از خطوط و شیارهای روی انگشتان خود است که حتی در دوقلوهای همسان نیز تفاوت دارد. اسکنرهای اثر انگشت با ثبت این الگوها و مقایسه آن‌ها با داده‌های موجود، هویت فرد را تایید می‌کنند. این روش در دستگاه‌های حضور و غیاب، تلفن‌های هوشمند و سیستم‌های امنیتی به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تشخیص چهره
تشخیص چهره با تحلیل ویژگی‌های متمایز صورت مانند فاصله بین چشم‌ها، شکل بینی و ساختار فک، هویت افراد را شناسایی می‌کند. دوربین‌های مخصوص با ثبت تصویر چهره و مقایسه آن با تصاویر موجود در پایگاه داده، فرآیند شناسایی را انجام می‌دهند. این فناوری در فرودگاه‌ها، تلفن‌های همراه و شبکه‌های اجتماعی برای برچسب‌گذاری تصاویر به کار می‌رود.
اسکن عنبیه و شبکیه
چشم انسان دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که می‌توان از آن‌ها برای شناسایی استفاده کرد. در اسکن عنبیه، الگوی رنگی و ساختار عنبیه مورد بررسی قرار می‌گیرد، در حالی که اسکن شبکیه به تحلیل الگوی رگ‌های خونی در پشت چشم می‌پردازد. این روش‌ها دقت بالایی دارند و در مکان‌هایی که نیاز به امنیت بالا دارند، مانند تاسیسات نظامی، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تشخیص صدا
هر فرد دارای ویژگی‌های صوتی منحصر به فردی است که شامل تُن صدا، لهجه و الگوهای گفتاری می‌شود. سیستم‌های تشخیص صدا با تحلیل این ویژگی‌ها، هویت گوینده را تایید می‌کنند. این فناوری در مراکز تماس، دستیارهای صوتی و سیستم‌های امنیتی صوتی کاربرد دارد.
الگوی راه رفتن
نحوه راه رفتن هر فرد ترکیبی از عوامل فیزیکی و رفتاری است که می‌تواند برای شناسایی و همچنین گرفتن عکس بیومتریک مورد استفاده قرار گیرد. دوربین‌ها و سنسورهای حرکتی با ثبت و تحلیل این الگوها، امکان تشخیص هویت و گرفتن عکس را فراهم می‌کنند. این روش در نظارت‌های امنیتی و کنترل دسترسی به کار می‌رود.
تشخیص رگ‌های کف دست
الگوی رگ‌های خونی در کف دست هر فرد منحصر به فرد است. اسکنرهای ویژه‌ای با تاباندن نور مادون قرمز به کف دست و ثبت الگوی رگ‌ها، هویت فرد را شناسایی می‌کنند. این نوع عکس بیومتریک به دلیل دشواری در جعل و دقت بالا، در سیستم‌های بانکی و مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تشخیص گوش
ساختار و شکل گوش هر فرد دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی است که می‌توان از آن برای شناسایی استفاده کرد. سیستم‌های تشخیص گوش با تحلیل این ویژگی‌ها، هویت فرد را تایید می‌کنند. این روش در کنار سایر روش‌های بیومتریک برای افزایش دقت شناسایی به کار می‌رود.
تشخیص امضا
امضای هر فرد دارای ویژگی‌های خاصی مانند فشار قلم، سرعت حرکت و ترتیب حرکات است. سیستم‌های تشخیص امضا با تحلیل این ویژگی‌ها، اصالت امضا و هویت فرد را بررسی می‌کنند. این روش در تایید اسناد و معاملات مالی کاربرد دارد.
کاربردهای عکس بیومتریک
اگر فکر می‌کنید که عکس بیومتریک تنها برای پاسپورت و ویزا گرفته می‌شود، سخت در اشتباهید. این نوع عکس‌ها در حوزه‌های مختلفی کاربرد دارند:
احراز هویت و شناسایی افراد
استفاده از عکس بیومتریک در احراز هویت، به ویژه در صدور گذرنامه‌ها و کارت‌های شناسایی ملی، به یک استاندارد جهانی تبدیل شده است. این تصاویر با ثبت ویژگی‌های منحصر به فرد چهره یا اثر انگشت، امکان تایید هویت دقیق‌تر و سریع‌تر را فراهم می‌کنند. برای مثال، در فرآیند صدور ویزا برای ورود به ایالات متحده، از عکس دیجیتال و اثر انگشت الکترونیکی برای تأیید هویت متقاضیان استفاده می‌شود؛ این عکس ها در سایز عکس پاسپورت و ویژگی های خاص آن در سطح بسیار وسیعی پردازش میشوند.
کنترل مرزی و گذرگاه‌ها
در مرزها و فرودگاه‌ها، عکس‌های بیومتریک به عنوان ابزاری موثر برای کنترل ورود و خروج مسافران به کار می‌روند. سیستم‌های تشخیص چهره و اثر انگشت، با مقایسه تصاویر زنده با داده‌های موجود، هویت مسافران را تایید کرده و از ورود افراد غیرمجاز جلوگیری می‌کنند.
این فناوری‌ها نه تنها امنیت را افزایش می‌دهند، بلکه فرآیند عبور از مرزها را نیز تسهیل می‌کنند. به عنوان مثال، اداره گمرک و حفاظت مرزی ایالات متحده (CBP) از فناوری تشخیص چهره برای تایید هویت مسافران در نقاط ورودی استفاده می‌کند.
سیستم‌های حضور و غیاب در محیط‌های کاری و آموزشی
در سازمان‌ها و موسسات آموزشی، سیستم‌های حضور و غیاب مبتنی بر بیومتریک، مانند اسکن اثر انگشت یا تشخیص چهره، جایگزین روش‌های سنتی شده‌اند.
این سیستم‌ها با دقت بالا، زمان ورود و خروج افراد را ثبت کرده و امکان تقلب یا جعل هویت را به حداقل می‌رسانند. علاوه بر این، حذف نیاز به کارت‌های شناسایی فیزیکی یا رمزهای عبور، سرعت و سهولت استفاده را افزایش می‌دهد.
پرونده‌های پزشکی و سیستم‌های بهداشتی
در حوزه پزشکی، عکس‌های بیومتریک برای شناسایی بیماران و دسترسی به پرونده‌های پزشکی الکترونیکی به کار می‌روند. این روش، خطر اشتباه در شناسایی بیماران را کاهش داده و امنیت اطلاعات پزشکی را افزایش می‌دهد. برای مثال، برخی بیمارستان‌ها با استفاده از سیستم‌های بیومتریک، از وقوع تقلب در هویت بیماران جلوگیری کرده و اطمینان حاصل می‌کنند که هر بیمار به پرونده پزشکی صحیح دسترسی دارد.
تلفن‌های همراه هوشمند و دستگاه‌های الکترونیکی شخصی
در دستگاه‌های الکترونیکی شخصی مانند تلفن‌های همراه هوشمند، عکس‌های بیومتریک برای قفل‌گشایی دستگاه و تایید هویت کاربر به کار می‌روند.
سنسورهای اثر انگشت و سیستم‌های تشخیص چهره، امنیت دستگاه‌ها را افزایش داده و دسترسی غیرمجاز را محدود می‌کنند. این فناوری‌ها نه تنها امنیت را بالا می‌برند، بلکه تجربه کاربری را نیز بهبود می‌بخشند.
کاربرد در نیروهای انتظامی و سیستم‌های قضایی
نیروهای پلیس و سیستم‌های قضایی از عکس‌های بیومتریک برای شناسایی سریع مظنونین و قربانیان استفاده می‌کنند. فناوری تشخیص چهره، امکان جستجوی سریع در پایگاه‌های داده و تطبیق تصاویر را فراهم می‌کند، که می‌تواند به تسریع تحقیقات و افزایش کارایی در حل پرونده‌ها کمک کند. با این حال، استفاده از این فناوری‌ها باید با رعایت حقوق فردی و حفظ حریم خصوصی همراه باشد.
سخن نهایی
عکس بیومتریک را می‌توان به‌عنوان پلی میان ویژگی‌های منحصربه‌فرد فیزیکی یا رفتاری انسان و جهان دیجیتال دانست. ابزاری دقیق و غیرقابل جعل که امروزه در بسیاری از حوزه‌های حیاتی زندگی، از کنترل مرزها و خدمات بانکی گرفته تا سیستم‌های حضور و غیاب و سلامت، به کار گرفته می‌شود.
این عکس‌ها حامل اطلاعاتی حساس و شخصی‌اند که باید با نهایت دقت، امنیت و مطابق با استانداردهای جهانی نگهداری و استفاده شوند. به همین دلیل، آشنایی با قوانین، مقرراچاپ عکس پرسنلیت و الزامات مربوط به عکس‌های بیومتریک، برای هر فردی که در مسیر مهاجرت یا استفاده از خدمات بین‌المللی قرار دارد، یک ضرورت غیرقابل‌چشم‌پوشی است.
